لجبازی کودکانه، رفتار یا واکنش نامناسبی است که بچه‌ها برای رسیدن به خواسته‌های‌شان از خود نشان می‌دهند. آنها به کمک انواع رفتارهای خشن یا گریه می‌ خواهند به خواسته‌ های مطلوب یا نامطلوبشان برسند و آنچه را می‌خواهند به دست آورند. بنابراین طبیعی است زمانی که این رفتار زیاد تکرار شود و به شکل عادتی همیشگی درآید، کودکی لجباز خواهیم داشت که واکنش نشان دادن در برابر او نیز بسیار سخت و دشوار خواهد بود.

با این حال مسلماً این رفتارها برای والدین آزاردهنده است و تثبیت این سبک رفتاری در کودک نیز مناسب نخواهد بود. به همین دلیل برای سپری کردن این مرحله بهتر است که شیوه رفتار مناسب با لجبازی کودکان را بیاموزید.
در ادامه به چند مورد از این راه ها اشاره می‌شود:

۱روش خاموش:

باید روش خاموشی را در برخورد با کودک لجباز اعمال کرد؛ به این مفهوم که والدین در مقابل رفتار‌های منفی کودک هیچ واکنش کلامی، دیداری و شنیداری انجام نمی‌دهند و گویی چیزی را ندیده‌اند، کودک پس از چند بار تکرار رفتار منفی، به علت دریافت نکردن پاسخ، پی می‌برد که کارش بیهوده است.

۲قاطع و استوار باشید:

برای تربیت صحیح کودک یا حل مشکلات رفتاری او، پدر و مادر همیشه باید نظر یکسانی داشته باشند و بر حرف خود نیز پایبند بمانند. متأسفانه بچه‌هایی که والدین‌شان رفتاری قاطع ندارند، نه‌تنها بخوبی تربیت نمی‌شوند که حتی قادر نخواهند بود با پدر و مادرشان رابطه مناسبی برقرار سازند. بنابراین همیشه توصیه می‌شود والدین در مقابل رفتار نادرست کودک با مشورت متخصصان، تصمیمی صحیح بگیرند و بر اجرای آن تصمیم صحیح هم اصرار ورزند. چراکه اگر کودک متوجه شود حرف پدر و مادرش خیلی جدی نیست، او هم آنها را جدی نخواهد گرفت.

 

 

۳حواس کودک را پرت کنید:

با استفاده از روش های ساده و سرگرم کننده می توانیم کودک لجباز خود را آرام کرده و برای دقایقی او را وادار کنیم با ما همکاری کند. در نظر بگیریم وقتی که می خواهیم دندان های فرزندانمان را مسواک بزنیم، دهانش را باز نمی کند. در موقع ناخن گرفتن بی قراری می کند و اگر کودکمان پارک را ترک نکند، ما دیر به محل کارمان می رسیم ولی او همچنان از تاب بازی دست بر نمی دارد. حرف زدن در این مورد با آنها بی فایده است. برای مطیع کردن کودکان نباید فریاد زد و یا آنها را تهدید کرد. با کمی خلاقیت و حوصله می توانیم حواس فرزندانمان را به کار مورد نظر جلب نماییم.

۴روش تقویت رفتار ناهمساز:

باید والدین رفتار ناهمساز را در کودک خود تقویت کنید، وقتی شدت رفتار‌های کودک نسبت به قبل کاهش یافت والدین باید روش «تقویت رفتار ناهمساز» را اجرا کنید، یعنی رفتار مقابل رفتار منفی کودک را به محض سر زدن از کودک، تقویت کنید، مثلا کودکی که گریه می‌کند به محض آن که ساکت شد، توسط والدین مورد توجه و تشویق قرار گیرد.

۵رفتار کودکانه نداشته باشید:

 زمانی که کودک لجبازی می کند شما نیز متقابلاً رفتار کودکانه نداشته باشید و بر خواسته خود اصرار نورزید بلکه با بی توجهی از او دور شوید و خود را به کار دیگری مشغول سازید تا او دریابد که در هر زمانی که بخواهد از این طریق به خواسته اش برسد توجه شما را از دست می دهد. البته دقت کنید که از هر نوع خشونتی پرهیز کنید. به این معنا که والدین باید در مقابل رفتارهای منفی کودک هیچ واکنش کلامی، دیداری و شنیداری انجام ندهند انگار که چیزی را ندیده اند.
۶قوانین را واضح و مستقیم بگویید:

در مورد دستوراتی که به کودک می‌دهید، فکر کنید. قوانین را مستقیم و واضح بیان کنید و به آنها در زمینه رعایت این قوانین کمک کنید. با کودک صمیمی ‌شوید و به او توجه کنید. در کنار او بنشینید وبه چشم‌هایش نگاه کنید، نام او را به زبان بیاورید و او را به انجام کار تشویق کنید.
– کارهایی را که از کودک انتظار دارید به اوبگویید.در خواست‌های خود را به طور واضح و روشن بیان کنید، مثلا «لیلا موقع خواب است، برو لباس خوابت را بپوش». اگر می‌خواهید کودکتان از انجام کار خاصی خودداری کند باید قبلا یک بار مسئله را به او گفته باشید مثلا «علی روی مبل نپر» یا «روی صندلی بشین وتلویزیون نگاه کن.»

۷ فرصت کافی به کودک بدهید:
– برای همکاری فرصت کافی به کودک بدهید. در صورت انجام دستور از او تشکر کنید. اگر می‌خواهید کار جدیدی مثل آماده شدن برای خواب را به کودکتان یاد دهید، یک بار توضیح دهید، پنج دقیقه صبر کنید سپس خواسته خود را یک بار دیگر تکرار کنید. اگر می‌خواهید کودک از انجام کار خاصی خودداری کند، باید از تکرار مرتب آن اجتناب کنید.
– دلایل منطقی بیاورید. اگر کودک ظرف پنج دقیقه کار مورد نظر را انجام نداد از دلایل متناسب با موقعیت استفاده کنید. درصورتی‌که کودک باز هم دستور شما را انجام نداد و در همان موقع مشغول فعالیت خاصی مانند تماشای تلویزیون یا بازی خود بود، فعالیت او را قطع کنید (تلویزیون را خاموش کنید یا اسباب بازی را بردارید) و به کودک در مورد دلیل انجام این کار توضیح دهید.
برای مثال «کاری را که از تو خواستم انجام ندادی، به همین دلیل تلویزیون تا ده دقیقه خاموش خواهد بود.»
برای حذف یک فعالیت (ندیدن تلویزیون) پنج تا ده دقیقه کافی است. از شکایت، اعتراض و بحث با کودک خودداری کنید.
کودک را به فعالیت قبلی باز گردانید. درصورتی‌که زمان مورد نظر برای اصلاح رفتار کودک به اتمام رسید اجازه فعالیت دوباره را داده یا اسباب بازی را به کودک بدهید.درصورتی‌ که بعد از اتمام زمان مورد نظر کودک دستورات شما را انجام داد، او را تشویق کنید. در صورت سرپیچی او از روش «ساکت کردن یا محروم کردن» استفاده کنید و تا زمانی که کودک شما به رفتار جدید عمل نکرده است، روش‌های قبلی را تکرار کنید.

 

۸شاخص های دیگر: 

شاخص‌های دیگری که باید در برخورد با کودک لجباز در نظر داشت، استفاده از رژیم غذایی صحیح است؛ مصرف بیش از اندازه سردی‌ها، تنقلات، کاکائو، نمک و سرکه باعث تحریکات عصبی کودک و تماشای تلویزیون و بازی‌های رایانه‌ای بیش از یک ساعت در روز باعث تشکیل امواج مخرب در مغز کودک و عصبانیت او می‌شود.

کلمات کلیدی:پیش دبستان پژوهشی دنیای اندیشه، دنیای نوابغ، هوش، پژوهشی، لجبازی، کودک،

گردآورنده: سارا حسینی

 زمستان۱۳۹۸