گوش کردن و شنیدن دو عملکرد کاملا متفاوت است . شنیدن یعنی شما توانایی دریافت اطلاعات را از طریق اجزای گوش دارید و این غیر ارادیست ، اما گوش کردن یک مهارت ارادی است و توانایی تجزیه و تحلیل و واکنش در برابر اصوات محسوب میشود.

پس همه ما میتوانیم بشنویم ولی گوش کردن دست خودمان است و ما باید این مهارت را در خود و فرزندانمان تقویت کنیم.

در این مقاله ما با معرفی چند بازی ساده برای تقویت حافظه شنیداری سعی داریم علاوه بر ایجاد اوقات شاد در کنار فرزندمان مهارتهای شنیداری وی را هم رشد دهیم.

به عقیده دکتر توماس انسانها دارای چند توانایی ویژه در امر گوش کردن هستند:

۱-توانایی در جهت یابی و تشخیص منبع صداست، وقتی کودکی توانایی این را دارد که منبع صدا را تشخیص دهد و جهت را پیدا کند عملا در درسهای شفاهی و پاسخ گویی به دروس شفاهی همچنین ارتباطات جمعی و مهارتهای اجتماعی توانایی قابل توجهی دارد.

۲- تشخیص صداهای مختلف و گاهی نزدیک به هم که این مسئله هم کمک به سزایی در رشد مهارتهای روخوانی کودک دارد.

۳- توانایی در درک اصوات با فرکانسهای مختلف که به تقویت حافظه شنیداری کودک کمک میکند.

۴- پردازش اطلاعات توسط هر دو گوش که باعث افزایش دقت و تمرکز کودک میشود.

 

بازی کدوم گوش :

هدف جهت یابی صدا و تقویت تمرکز شنیداری در کودک میباشد. به اینصورت که کودک را روی صندلی مینشانیم و چشمهایش را میبندیم و پشت سرش با کفگیر به سمت راست یا چپ ضربه میزنیم که در صورت تشخیص کودک باید دست خود را به همان سمت دراز کند

بازی از اینور از اونور :

هدف جهت یابی صدا و تقویت تمرکز شنیداری در کودک میباشد. به اینصورت که چشمهای کودک را بسته و او را چند دور ، دور خود میچرخانیم تا حس جهت یابیش را از دست بدهد سپس او را صدا میکنیم که باید جهت صدا را تشخیص دهد . میتوان این بازی را به صورت گروهی نیز انجام داد که نمونه عالی برای تقویت حافظه شنیداری کودکان است .

 

بازی عروسکهای خندان :

در این بازی آشنایی با الگوهای ریتمیک مختلف و درک و تشخیص آنها از یکدیگر و تقویت حافظه شنیداری  را داریم . سه الگو مختلف ریتمیک را انتخاب و برای هر یک یکی از حالتها را برای عروسک در نظر بگیرید . به طور مثال با شنیدن ریتم یک ، دو ضرب بزنیم و عروسک را بقل کنیم.

با ریتم دو ، سه ضرب زده و عروسک را بچرخانیم . با ریتم سه ، چهار ضرب زده مکث میکنیم و عروسک را پشت سر قایم مینماییم . این بازی میتواند از دو تا شش حالت ریتمیک داشته باشد.

 

بازی نزدیکم یا دور :

هدف تشخیص قوی یا ضعیف بودن صدا ودقت شنیداری است . کودک باید به وسایل داخل اتاق خوب نگاه کند ، بعد از اتاق خارج و ما جای یک وسیله را مانند گلدان یا موبایل یا… عوض کنیم بعد اورا صدا کرده تا وسیله را پیدا کند سپس با یک مداد روی میز ضربه بزنیم و اگر به آن وسیله نزدیک شد بلند تر و اگر دور شد صدا آرام تر شود . اگر اتاق خیلی شلوغ بود یا فضا برای کودک ناآشناست یک میز انتخاب میکنیم و روی آن چند وسیله قرار میدهیم .

 

 

بازی این را انجام بده :

 

چند شیء را مقابل کودک قرار داده و از او بخواهید به طور مثال قطعه سبز رنگ را روی دامن سارا و گل زرد را زیر صندلی علی و توپ نارنجی را داخل میز جلویی قرار بدهد.

بازی دنبال کردن دستورها :

چند تکلیف ساده مانند یک مربع قرمز بزرگ روی کاغذ ترسیم کن یا دایره ای کوچک و سبز رنگ را زیر مربع قرار بده و یا یک خط سیاه از وسط دایره به گوشه سمت راست بالایی مربع بکش . این فعالیتها را با استفاده از صدای ضبط شده هم میتوان انجام داد.

به حافظه سپردن اعداد یا لغات :

ابتدا دو ایتم و سپس بسته به سن کودک آیتمها را افزایش میدهیم.

اشعار کودکانه

سریهای اعداد :

دادن یک سری اعداد و سوال به کودک درباره این مجموعه به عنوان مثال چهارمین عدد را بنویس ۳ ۸ ۱ ۹ ۴ یا آخرین عدد و اولین عدد یا عددی که به سن شما نزدیکتر است را پیدا کن.

 

برنامه های تلویزیونی :

تماشای یک برنامه خاص و بخاطر آوردن موارد خاص از آن . به طور مثال امشب برنامه سفرهای سند باد را ببین و فردا بگو سند باد اولین بار از چه سرزمینی دیدن کرده و غیره .

 

تکرار جملات :

یک جمله را با صدای بلند بیان میکنیم و بخواهیم که تکرار کند . اول جملات ساده سپس با پیچیده تر ادامه میدهیم .

 

توالی سریهای حروف

 

ترتیب رویدادها :

مجموعه ای را بخوانیم که در آن یکسری از حوادث کوتاه نقل میشود بعد بخواهیم که داستان را بازگو هر حادثه را به ترتیب نام ببرد .

 

گوش دادن به اصوات :

بچه ها با چشم بسته به اصوات محیط گوش دهند (صدای ماشین , هواپیما , حیوانات و … )

 

صداهای ضبط شده :

گوش دادن به صداهایی مانند زنگ ، قطار , هواپیما , ظروف و غیره

 

اصواتی که به وسیله معلم ایجاد میشود :

کودکان با چشمان بسته صداهایی از قبیل نواختن مداد , پاره کردن کاغذ , استفاده از منگنه , تراشیدن مداد , نوشتن روی تخته سیاه و غیره را شناسایی کند .

 

صدای خوردنیها :

بخواهیم که کودک صدای خوردن , بریدن و جویدن موادی مانند سیب , هویج و کرفس را گوش کند .

 

اصوات مربوط به تکان دادن اشیاء :

چیزهای کوچک و سفتی مانند سنگ , لوبیا , گچ , چوب یا سکه را داخل ظرف در بسته ریخته و بخواهیم که از طریق تکان دادن آنها را تشخیص دهد .

 

کوش دادن به الگوهای صدا :

تکرار صداهای آرام. تند و تندتر. اهسته و کند.

 

الگوهای صوتی با دو شیء :

مثل صدای به هم زدن قاشق و فنجان یا ورق زدن دو کتاب به طور همزمان

 

 

تهیه و تنظیم مقاله : نیلوفر محسنی

موسسه دنیای اندیشه