دومینو چیست؟

دومینو قطعات مستطیل شکلی هستند که در هر قطعه، دو طرح و تصویر وجود دارد. قطعات دومینو به‌گونه‌ای با یکدیگر ارتباط دارند که کودکان با پیدا کردن آن ارتباط، قطعات را در کنار یکدیگر می‌چینند.

دومینو متشکل از مهره­های مستطیل شکل که با جنس­های گوناگون می باشد و از کنار هم قرار گرفتن این مهره­ها می توان اشکال و تصاویر جذابی به وجود آورد.هم اکنون نیز در جهان فستیوالی به نام روز دومینو برگزار می گردد که طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد.

مسابقات دومینو با طراحی مکانیزم­های تعیین شده همراه با تکنیک های چیدمان مهره­های دومینو و تلفیقی از هنرو خلاقیت، برگزار می شود.

 بازی دومینو را از چه سنی شروع کنیم؟

با توجه به توانایی ذهنی کودک، میتوان از حدود سه سالگی شروع کرد.

انواع دومینو:

الف) دومینوی شکل

دومینوی شکل را معمولاً به‌وسیلۀ تصویر حیوانات، اشیاء گیاهان یا تابلوهای مختلف که کودک هر روز با آنها سروکار دارد، تهیه می‌کنند تا در حیطۀ تجربیات کودک باشد.

تصاویری را که می‌خواهیم با آنها دومینو را درست کنیم، از وسط می‌بریم. بعد دو نیمه از دو شکل متفاوت را بر روی مقوایی مستطیل شکل می‌چسبانیم.

تعداد مقواها را ۲۰ تا ۰ عدد انتخاب می‌کنیم، سپس مقوا را پهلوی هم می‌گذاریم تا به‌صورت تابلویی که اشیاء یا حیوانات گوناگونی را نشان میدهد، درآبد. اندازۀ آن را میتوان ۶*۳ یا ۱۲*۶ ساخت.

ب) دومینوی نقطه یا عددی

در دومینوی نقطه، به‌جای شکل‌ها از نقطه استفاده می‌شود و تعداد کارتهای آن ۲۸ عدد مستطیل به ابعاد ۴*۸ سانتیمتری است که آنها را به‌وسیلۀ ماژیک یا مداد خط می‌کشیم تا به دو قسمت مساوی (دو مربع به ابعاد ۴*۴) تقسیم شود و به‌ترتیب زیر نقطه‌گذاری می‌کنیم:

در مستطیل اول هر دو مربع سفید، در مستطیل دوم یک مربع سفید، یک مربع فقط یک نقطه و بعد سفید و دو نقطه تا شش.

در سری دوم: یک و یک، یک و دو، … یک و شش و به همین ترتیب تا عدد شش ادامه میدهیم و آخرین کارت تهیه شده شش و شش خواهد بود. در هنگام بازی، کودک باید کارت‌ها را به‌گونه ای پهلوی هم بگذارد که دو عدد یکسان در کنار یکدیگر قرار گیرند.

ج)دومینو مهرهای مستطیل شکل رنگی

مهره­های مستطیل شکل که با جنس­های گوناگون می باشد که از کنار هم قرار گرفتن این مهره­ها می توان اشکال و تصاویر جذابی به وجود آورد.هم اکنون نیز در جهان فستیوالی به نام روز دومینو برگزار می گردد که طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد.

انواع چیدمان:

استکینگ (Stacking) و تاپلینگ (Toppling)

تاپلینگ (Toppling)

در چیدمان مهره­ها به شکل تاپلینگ، مهره‌ها پشت سر هم بر روی سطوح قرار می­گیرند و با ضربه به اولین مهره، مهره­ها پشت سر هم واژگون می شوند و روش­های مختلفی برای این نوع چیدمان وجود دارد. برای ایجاد تنوع در این نوع چیدمان، می توان از افکت ها و مکانیزم­های الکتریکی و مکانیکی استفاده نمود.

 

استکینگ (Stacking)

در این نوع چیدمان باید تلاش شود، بر روی یک مهره ایستاده بیشترین مهره به صورت پشته چیده شود.

مزرعه دومینو

به مجموعه­ای از چیدمان که کنار هم قرار گرفته و به صورت چندین سطر و ستون می باشد مزرعه دومینو گویند.

 

درست کردن حجم با دومینو

ابتدا طرح مورد نظر را بر روی زمین رسم نموده، سپس مهره­های دومینو را با روش­های مختلف چیدمان می چینیم، پس از آن یک لاین حرکت از دومینو را به نقطه حساس این اشکال (یعنی جایی که با کمترین ضربه فرو بریزد) وصل می کنیم تا به راحتی موقع تاپلینگ فرو بریزید.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید دومینو حداقل با سه هوش از تئوری هوش های چندگانه گاردنر به طورمستقیم ارتباط دارد.شما با انجام بازی دومینو نه تنها هوش تصویری و فضایی خود را به واسطه ایجاد طرحهای مختلف به وسیله مهره های دومینو تقویت می کنید بلکه با درنظر گرفتن فواصل بین مهره ها در طرحهای مختلف ، هوش منطقی و ریاضی خود را به چالش کشیده و با ایجاد مکانیزم ها و افکت های مختلفآنرا محک می زنید.اما این پایان کار نیست ، حالا نوبت هوش جسمی و حرکتی است که با تمرکز بر دستانشما مهره ها را با کمترین لرزش دست در کنار هم قرار دهد و آثار زیبا و چشم نوازی بیافریند.

فوائد آموزشی و پرورشی دومینو

 ریاضیات

-توسعه­­ ی قدرت تشخیص شکل، اندازه و رنگ

-توسعه­­ ی مهارت­های پایه­ هندسه

-توسعه­­ ی درک تقارن، تجانس و زاویه ها

مطالعات اجتماعی

-افزایش آگاهی و درک فرهنگ­های مختلف از طریق تماشای فیلم دومینوی کشوهای مختلف

-مصور کردن وقایع و اماکن تاریخی با مهره­های دومینو

-ایجاد افتخارات ملی در زمینه دومینو با ایجاد رکوردهای منطقه ای و جهانی در کشور

هنر

-مصور کردن ایده­های خلاق با استفاده از مهره­های دومینو

-پرورش خلاقیت و تحریک تخیل

-ترکیب بندی رنگ مهره­ها در طراحی نقشه­های دومینو

علمی

-آزمایش مکانیسم های مختلف انتقال ضربه بین مهره­های دومینو از نظر سرعت، حرکت و قدرت

و همچنین دومینو اهداف زیر را به دنبال دارد:

اهداف پژوهشی ، آموزش و تربیتی دومینو :

۱-تحریک وتقویت نیروی تخیل

۲-رشد خلاقیت های هنری

۳-تقویت توانایی تفسیر نمودارها ، نقشه ها ، تشخیص نشانه ها و نمادها

۴-افزایش توانمندی های علمی و عملی در زمینه طراحی مکانیسم ها

۵-تقویت انواع مهارت های ذهنی (به ویژه مهارت های پایه هندسی و ریاضیات)

۶-افزایش دقت و قدرت تمرکز و هماهنگی بین ذهن و اعضا

۷-ایجاد روحیه مشارکت و همکاری در یک کارگروهی

۸-ایجاد رقابت سالم و هیجان انگیز

۹-کمک به شکوفایی قدرت ابتکار و نوآوری

۱۰-تقویت و پرورش هوش های چندگانه گاردنر

کلمات کلیدی:پیش دبستان پژوهشی دنیای اندیشه، دنیای نوابغ، هوش، پژوهشی، دومینو، کودک،بازی، اصفهان

گردآوری: سارا حسینی

زمستان۱۳۹۸