ترس و اضطراب در کودکان شایع است، به‌ویژه هنگامی‌که در برابر موقعیت‌ها و تجربیات جدیدی قرار می‌گیرند. بیشتر کودکان به‌مرور زمان یاد می‌گیرند که با ترس‌ها و نگرانی‌های خود کنار بیایند. با این حال، ممکن است در موارد زیر به پشتیبانی بیشتری نیاز داشته باشند:

 

۱) آن‌ها بیش از کودکان همسن خود احساس اضطراب می‌کنند.

۲) اضطراب باعث می‌شود که آن‌ها در فعالیت‌های مدرسه یا فعالیت‌های اجتماعی شرکت نکنند.

۳) آن‌ها به‌دلیل اضطراب توانایی انجام کار‌هایی را که کودکان همسن دیگر انجام می‌دهد، ندارند.

۴) به‌نظر می‌رسد که ترس و نگرانی آن‌ها متناسب با مسائل زندگیشان نیست.

 

 

چرا کودک من اضطراب دارد؟

 

برخی از کودکان بیش از همتایان خود نگرانی و اضطراب دارند که ممکن است در اثر عوامل ذیل باشد.

 

تغییرات در وضعیت موجود زندگی:

 

معمولاً پذیرش هر‌گونه تغییری برای کودکان دشوار است و ممکن است به‌دنبال جابه‌جا شدن از خانه قبلی یا هنگام وارد شدن به یک مدرسه جدید دچار اضطراب شوند.

 

ضربه روحی:

 

کودکانی که تجربه یک اتفاق اضطراب‌زا یا تروماتیک را داشته‌اند (مانند تصادف رانندگی یا آتش‌سوزی خانه)، ممکن است پس از آن اتفاق دچار اضطراب شوند.

 

احساس نا‌ امنی:

 

بحث‌ها و درگیری‌های خانوادگی می‌توانند سبب احساس نا‌امنی و اضطراب در کودک شوند.

 

دوران بلوغ:

 

نوجوانان نسبت به سایر گروه‌های سنی بیشتر به اضطراب اجتماعی دچار می‌شوند. اضطراب اجتماعی سبب می‌شود که افراد از حضور در اجتماعات خودداری نمایند یا برای خروج از آنجا بهانه‌تراشی کنند.

 

 

انواع اضطراب و اختلالات مرتبط در کودکان

 

اختلالات اضطرابی شایع در کودکان شامل:

 

فوبیا:

 

فوبیا هنگامی تشخیص داده می‌شود که اشیاء، موقعیت‌ها یا رویدادهای خاص مانند تزریق آمپول، عنکبوت یا ارتفاع باعث ایجاد ترس و اجتناب شدید در فرد شوند، با وجود اینکه تهدید واقعی آن آسیب، بسیار اندک است.

 

فوبیای اجتماعی:

 

اضطراب اجتماعی به حالتی گفته می‌شود که فرد از اینکه با دید منفی به او نگاه شود، خجالت و ترس شدیدی دارد. کودکانی که این اختلال را دارند، از صحبت کردن با افراد جدید، صحبت کردن در کلاس و نمایش دادن برای عموم هراسان هستند و در پیدا کردن دوست مشکل دارند.

 

اختلال اضطراب فرا‌گیر:

 

اضطراب فراگیر زمانی تشخیص داده می‌شود که کودکان نگرانی غیر‌واقعی و بیش‌ازحدی درباره طیف وسیعی از رویداد‌های احتمالی داشته باشند. آن‌ها ممکن است در مورد اتفاقاتی که ممکن است رخ دهند، در مورد رفتار خود در گذشته، عملکرد خود در مدرسه و یا میزان محبوبیت خود نگران باشند.

 

اختلال استرس پس از سانحه:

 

اختلال استرس پس از آسیب ممکن است در پی یک واقعه آسیب‌زا مانند تصادف شدید، تجربه یک رویداد تهدید‌کننده زندگی یا مشاهده خشونت شدید ایجاد شود و علائم آن شامل تغییر در الگوی خواب، تحریک‌پذیری و مشکل در تمرکز است.

 

اختلال وسواسی جبری:

 

کودکی که  اختلال وسواسی جبری (ocd) مبتلا است، افکار ناخواسته مداومی دارد که غالباً در مورد کثیفی یا میکروب‌ها یا گاهی تقارن است. برای متوقف کردن این افکار، آن‌ها یک عمل خاص مانند شستن دست‌ها یا شمارش را تکرار می‌کنند.

 

اختلال اضطراب جدایی:

 

اضطراب جدایی به‌صورت ترس و پریشانی کودک در زمان دور شدن از والدین یا مراقبان خود است. کودکان خردسالی که از این اختلال رنج می‌برند، نمی‌توانند درک کنند که چرا مراقب، آن‌ها را ترک کرده و چه زمانی برمی‌گردد. بچه‌های بزرگتر غالباً می‌ترسند که در زمان جدا شدن، اتفاق بدی برای عزیزشان رخ دهد.

 

سایر راهکار‌هایی که به کاهش اضطراب کودکان کمک می‌کنند:

 

• به فرزند خود بیاموزید که علائم اضطراب را در خود تشخیص دهد.
• کودک خود را تشویق کنید تا اضطراب خود را مدیریت کند و در صورت نیاز از شما کمک بخواهد.
• كودكان در هر سنی از انجام امور روزمره تکراری اعتماد‌به‌نفس می‌گیرند، بنابراین سعی كنید تا جای ممکن تغییری در روال زندگی روزانه آن‌ها ایجاد نکنید.
• اگر فرزند شما به‌دلیل حوادث نا‌گواری مانند مرگ عزیز یا جدایی دچار اضطراب شده است، به‌دنبال کتاب یا فیلم‌هایی باشید که به او در درک احساساتش کمک می‌کنند.
• اگر می‌خواهید تغییری مانند تغییر منزل یا مدرسه را انجام دهید، در مورد آنچه اتفاق خواهد افتاد، با فرزند خود صحبت کنید و او را برای ایجاد تغییر آماده کنید. در عین حال تلاش کنید که خودتان نیز پریشان و مضطرب نباشید.
• با کودک خود تکنیک‌های ساده ریلکس کردن را تمرین کنید.

برای مثال، برای ریلکس کردن ۳ نفس عمیق و آهسته بکشید. برای نفس کشیدن هوا را از بینی خود و با شمارش تا عدد ۳ وارد کنید و برای بازدم، هوا را از دهان خود با شمارش تا عدد ۳ خارج کنید و یا از تکنیک‌های ذهن‌آگاهی کمک بگیرید.

• در برخی شرایط پرت کردن حواس کودکان خردسال می‌تواند مفید باشد.

به‌عنوان مثال، اگر کودک از رفتن به مهدکودک مضطرب می‌شود، با او در راه مهد بازی کنید. (مثلاً از او بخواهید که رنگ ماشین‌ها را بگوید.)

• یک جعبه خالی را به «جعبه نگرانی» تبدیل کنید. از فرزندتان بخواهید که نگرانی‌های خود را بنویسد یا نقاشی کند و آن‌ها را در جعبه بیندازد. با این کار می‌توانید به نگرانی‌های کودک خود پی ببرید و به او کمک کنید.

 

مجموعه و پیش دبستانی دنیای اندیشه به عنوان بهترین پیش دبستانی اصفهان زیر نظر آموزش و پرورش استان اصفهان فعالیت دارد و رویکرد های آموزشی به روز دنیا را تا جای ممکن اجرا کرده و در محیطی کاملا عینی و پژوهشی و بازی محور مطالب را به کودکان منتقل می کند همچنین با استفاده از آموزشهای نوین و عروسکی با حضور مربیان مجرب فضای مجازی را برای دلبندان شما جذاب تر ساخته است.

 

فائزه نبوی